Το ελληνικό σινεμά αλλάζει νοοτροπία / Tης Μαριας Κατσουνακη

Σπάνια εστιάζουμε στην καλή πλευρά της ελληνικής πραγματικότητας, ακόμη σπανιότερα μπορούμε να εναποθέσουμε το βλέμμα μας σε μια αισιόδοξη εκδοχή της. Δυσεύρετη, ούτως η άλλως, αυτόν τον καιρό.

Γι’ αυτό και προχθές, που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας μίλησε για τη «δεύτερη άνοιξη του ελληνικού κινηματογράφου», η φράση ήχησε παράξενα. Αιφνιδιαστικά και ξένα. Το γεγονός της πρόσκλησης τεσσάρων εκπροσώπων της «άνοιξης» αυτής, δύο θεσμικών και δύο δημιουργών, στο προεδρικό μέγαρο, επισημάνθηκε μεν από τον ημερήσιο Τύπο αλλά χάθηκε κιόλας μέσα στα δύσκολα και δυσοίωνα. Οι σκηνοθέτες Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη και Σύλλας Τζουμέρκας (με διακριτή παρουσία στο πρόσφατο Φεστιβάλ της Βενετίας), και δύο πρόεδροι, ο Γιώργος Παπαλιός του Κέντρου Κινηματογράφου και ο Τάσος Μπουλμέτης της νεοσύστατης Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, πέρασαν δύο ώρες περίπου με τον κ. Παπούλια, γευματίζοντας και κουβεντιάζοντας.

Από τη συνάντηση έλειπαν αρκετοί. Η εκδήλωση όμως δεν είχε αυτό το περιεχόμενο. Ηταν η συμβολική κίνηση αναγνώρισης μιας ολόκληρης νέας γενιάς δημιουργών, εκ μέρους της επίσημης πολιτείας. Σημαντικό βήμα και για τις δυο πλευρές. Oχι γιατί δεν έχει ξαναδιαβεί την είσοδο του προεδρικού μεγάρου Ελληνας σκηνοθέτης, αλλά γιατί το εγχώριο σινεμά βρίσκεται σε παραγωγική, δημιουργική, αλλά και εύθραυστη τροχιά. Και, κυρίως, αλλάζει νοοτροπία. Νέοι δημιουργοί με διεθνές προφίλ που δεν περιμένουν την κρατική χρηματοδότηση για να ξεκινήσουν την επόμενη ταινία τους. Αναζητούν τρόπους για να προχωρήσουν. Κάνουν σινεμά με κάθε δυνατό μέσο και με οδηγό την ανάγκη και την επιθυμία «να μην πιάνουν την κάμερα στα χέρια τους κάθε πέντε χρόνια». Εχουν ορμή και πείσμα. Ο Γιώργος Λάνθιμος (με τις εγκωμιαστικές σε όλο τον κόσμο κριτικές για τον «Κυνόδοντα» - που παίρνει τον δρόμο για τα Οσκαρ ως ελληνική πρόταση) προσπαθεί να αρχίσει γυρίσματα τον Οκτώβριο για τη νέα του ταινία έστω και αν δεν βρίσκει, προς το παρόν, κρατική ενίσχυση. Το ίδιο και ο Φίλιππος Τσίτος (της βραβευμένης «Ακαδημίας Πλάτωνος»). Και άλλοι πολλοί. Εχουν, θέλουν κάτι να «πουν» και θα το «πουν» με κάθε τρόπο.

Η καμπή είναι κρίσιμη. Ο κρατικός απογαλακτισμός αποδεσμεύει και τροφοδοτεί. Προσοχή: «απογαλακτισμός» δεν σημαίνει εγκατάλειψη. Το κράτος έχει τρόπους να στηρίξει και να ενθαρρύνει το ελληνικό σινεμά σε αυτήν την προσπάθεια (όπως με τον νέο - περιμένουμε ένα χρόνο να κατατεθεί- νόμο για τον κινηματογράφο). Δεν απαλλάσσεται το κράτος από την ευθύνη, απαλλάσσεται όμως το σινεμά από τη φθορογόνα και πελατειακή εξάρτηση από δυσκίνητους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς. Το ελληνικό σινεμά την περίοδο της συντριπτικής κρίσης δοκιμάζει τις δικές του λύσεις. Η ξένη κινηματογραφική κοινότητα το έχει αντιληφθεί. Το έγκυρο Variety σε εκτεταμένο άρθρο του υπογραμμίζει: «Παρά την αναταραχή που έχει προκληθεί από την οικονομική κρίση της Ελλάδας, στον ελληνικό κινηματογράφο αναβλύζει η δημιουργικότητα». Εμείς, θέλουμε να το αντιληφθούμε;