Τα έργα τέχνης ζουν μέσα σε απέραντη μοναξιά και η κριτική είναι το χειρότερο για να τα ζυγώσεις.
Μονάχα η αγάπη μπορεί να τα συλλάβει, να τ' αγκαλιάσει, να σταθεί δίκαιη απέναντί τους
RAINER MARIA RILKE

Τρίτη 19 Ιουλίου 2011

Κέβιν Σπέισι : «Το θέατρο είναι γιατρός»


Θυμάμαι ένα καλοκαιρινό βράδυ που στεκόμουν στην είσοδο της Επιδαύρου και ένιωθα το θέατρο να σκύβει πάνω μου. Σκέφτηκα: αν δεν το είχαν φτιάξει, κανένας από μας δεν θα είχε πηδήξει πάνω σε μια σκηνή. Εδώ είναι που γεννήθηκε το θέατρο».

Ο Κέβιν Σπέισι και η Αναμπελ Σόλεϊ ( Λαίδη Αννα) πρωταγωνιστούν στον «Ριχάρδο Γ'» Ο Κέβιν Σπέισι, ξυπόλητος, με βερμούδα και μακό, μας δέχεται στο γραφείο του, στο Ολντ Βικ, αργά το βράδυ, λίγο μετά το τέλος του «Ριχάρδου Γ'». Κι αν οι δύο ελληνίδες δημοσιογράφοι, που είχαμε ταξιδέψει στο Λονδίνο να δούμε την παράσταση του Σαμ Μέντες, είμασταν βέβαιες πως ο σταρ της το πολύ πολύ θα μας χάριζε, εξουθενωμένος, μια τυπική, ευγενική δήλωση -η... κέρβερος των δημόσιων σχέσεών του μας είχε απελπίσει- αυτός βάζει τα πόδια πάνω στο τραπέζι και επιτρέπει στα μαγνητοφωνάκια να ανοίξουν.

Οταν έχεις μόλις βγάλει μια εξαντλητική τρίωρη σεξπιρική παράσταση κουβαλώντας ευμεγέθη καμπούρα και φορώντας στο αριστερό σου πόδι ένα μεταλλικό ορθοπεδικό νάρθηκα, όταν έχεις εξολοθρεύσει ολόκληρη βασιλική οικογένεια, έχεις κρεμαστεί ανάποδα σαν τον Μουσολίνι και έχεις αποθεωθεί από 1.040 όρθιους, παραληρούντες Βρετανούς, ε, μάλλον γίνεσαι γενναιόδωρος. Πόσω μάλλον αν θεωρείς, όπως μας διαβεβαιώνει ο Σπέισι, ότι οι τρεις παραστάσεις που θα δώσεις στην Επίδαυρο (29, 30, 31 Ιουλίου) είναι η κορύφωση του περιβόητου Bridge Project.

Η τριετής συνεργασία (Ιανουάριος 2009- Ιανουάριος 2012) του βρετανικού Ολντ Βικ με τα αμερικανικά θέατρα Brooklyn Academy of Music (ΒΑΜ) και Neal Street, που έγινε με πρωτοβουλία και διεύθυνση δική του και του Σαμ Μέντες, είχε στόχο να προσφέρει νέες παραγωγές κλασικού ρεπερτορίου στο παγκόσμιο κοινό. Ολοκληρώνεται με τον «Ριχάρδο Γ'». Κι αν η πρεμιέρα δόθηκε στις 29 Ιουνίου στο Λονδίνο με διθυραμβικές κριτικές, η παγκόσμια περιοδεία της, που θα τη φέρει σε δέκα χώρες (από το Πεκίνο, τη Σιγκαπούρη και το Σίδνεϊ μέχρι την Κωνσταντινούπολη και τη Μαδρίτη), θα ξεκινήσει από την Επίδαυρο.

Το είχαν δέσει κόμπο οι δύο άνδρες από το καλοκαίρι του 2009, που έφεραν το «Χειμωνιάτικο παραμύθι» του Σέξπιρ στο αργολικό θέατρο. Η μοναδική εμπειρία για όλους, ακόμα και για τον Κέβιν Σπέισι, που τότε καθόταν «ηλεκτρισμένος», όπως λέει, στις κερκίδες (στην ορχήστρα διέπρεπαν ο Σάιμον Ράσελ Μπιλ, ο Ιθαν Χοκ, η Ρεμπέκα Χολ) ήταν καθοριστική.

Αλλο πράγμα, πιο σκληρό από τα αρχαία μάρμαρα, είναι, όμως, η ορχήστρα της Επιδαύρου για έναν ηθοποιό. Ο Κέβιν Σπέισι, με τη μεγάλη θεατρική πείρα, δεν είναι έτοιμος να πει τα γνωστά περιδεή που τόσο αρέσουν σε ελληνικά αφτιά. Οταν έχεις κατακτήσει, καταγόμενος από την Καλιφόρνια, το σανίδι του Ολντ Βικ, που πριν από σένα είχε σηκώσει Λόρενς Ολίβιε, Ρίτσαρντ Μπάρτον, Αλεκ Γκίνες και Τζον Γκίλγκουντ μαζί, βλέπεις τα πράγματα ψύχραιμα.

«Δεν έχω ιδέα τι θα κάνω στην Επίδαυρο» ομολογεί ο Κέβιν Σπέισι. «Μόνο όταν σταθώ μπροστά στο κοινό της, μόνο όταν το αισθανθώ, θα καταλάβω τι πρέπει να αλλάξω στην ερμηνεία μου. Οι προσαρμογές που θα γίνουν στην παράσταση είναι δουλειά του Σαμ. Το τι θα κάνω εγώ, θα το βρω στις πρόβες και, κυρίως, μπροστά στο κοινό. Αυτό ισχύει σε κάθε θέατρο που παίζεις. Ποτέ δεν ξέρεις τι θα συμβεί αν δεν γεμίσει πρώτα από θεατές. Είναι διαφορετικό όταν είναι άδειο, ο ήχος είναι διαφορετικός, όλα είναι διαφορετικά».

Κι αν δίνει στους έλληνες θεατές μερίδιο από την ερμηνεία του, είναι σίγουρος ότι με τη σειρά του θα σηκώσει λίγο από το βάρος που τους φόρτωσε η οικονομική κρίση.

«Δεν θα περάσουμε από το κέντρο της Αθήνας για να νιώσουμε από πρώτο χέρι την αγωνία και τον θυμό, που εκφράζεται εκεί» λέει. «Ελπίζω, όμως, ότι όσοι θα έχουν την ευκαιρία να 'ρθούν στην Επιδαύρο θα αισθανθούν ό,τι ένιωσα κι εγώ ως θεατής της. Το θέατρο έχει μια καταπληκτική ικανότητα, την έχω δει στην Αμερική, στην Ευρώπη, στην Αγγλία. Οταν υπάρχει οικονομική ύφεση οι άνθρωποι αισθάνονται ακόμα περισσότερο την ανάγκη να ζήσουν κοινές εμπειρίες, όπως είναι το θέατρο. Στους δύσκολους καιρούς χαρακτήρες σαν τον Ριχάρδο Γ' σε κάνουν να σκέφτεσαι: «Ε, λοιπόν, δεν έχουμε και τέτοια χάλια». Εμείς στο Ολντ Βικ λέμε ότι το θέατρο είναι γιατρός. Ο,τι και να μας στενοχωρεί, ανεβαίνουμε στη σκηνή και έρχεται ο "doctor theatre" και το θεραπεύει. Το ίδιο ισχύει και για το κοινό».

Ο παρηγορητικός Ριχάρδος τού θυμίζει αμυδρά... σύγχρονους δικτάτορες. «Οταν βάζεις, όπως έκανε ο Μέντες, το έργο σε ένα μοντέρνο πλαίσιο -θα μπορούσε κάλλιστα να είναι μια χώρα με κάποιον σαν τον Καντάφι ή τον Μουμπάρακ- είναι εντυπωσιακό πόσο αποκαλυπτικό γίνεται για ένα κοινό, που ίσως και να μην γνωρίζει καλά τον Σέξπιρ» λέει ο Κέβιν Σπέισι. Ο Σαμ Μέντες, πέρα από την αποβρετανικοποίηση του Ριχάρδου, του ζήτησε «να βγάλει και την πραγματική σκοτεινή πλευρά του εαυτού του». Ηταν αυτή η μεγαλύτερη δυσκολία;

«Το πιο δύσκολο ήταν να ξεχνάω το εξωτερικό φορτίο του ρόλου, δηλαδή την πίεση, που μου προκαλούσε το γεγονός ότι τον έχουν παίξει μεγάλοι ηθοποιοί» απαντά. «Προσπαθούσα να μείνω προσηλωμένος στις πρόβες και να εμπιστεύομαι τον Σαμ και τους συναδέλφους μου, αφήνοντας απέξω τις προσδοκίες που είχε δημιουργήσει η παράσταση. Κι όλα έγιναν πιο εύκολα όταν κατάλαβα ότι ο Σαμ είχε συγκεντρώσει τόσους λαμπρούς ηθοποιούς μαζί με τους οποίους ανακάλυπτα το έργο. Ο "Ριχάρδος Γ'" αντιπροσωπεύει ακριβώς τη σημασία της λέξης "company" (θίασος), την απόλυτη συνεργασία και ισοτιμία. Είμαστε "company" και πανευτυχείς γι' αυτό».

Για τόση θεατρική πείρα και περγαμηνές (βραβεία Olivier και Tony) ο Κέβιν Σπέισι έχει ελάχιστη σεξπιρική προπαιδεία. Εκτός από τον «Ριχάρδο Β'», που έπαιξε το 2006, δεύτερη χρονιά του στο Ολντ Βικ με σκηνοθέτη τον Τρέβορ Ναν, έχει συμμετάσχει σε έναν μόνο ακόμα Σέξπιρ. «Αμέσως μετά την αποφοίτησή μου από το Τζούλιαρντ Σκουλ, το 1981, πήρα μικρούς ρόλους σε μια παράσταση του "Ερρίκου IV" στο Σέντραλ Παρκ», θυμάται, «στο New York Shakespeare Festival». Πήρε, όμως, μαζεμένη τη δόση από τον βάρδο.

«Καμία άλλη θεατρική μου εμπειρία δεν συγκρίνεται με τον "Ριχάρδο Γ'". Δεν νομίζω ότι έχω μπει ποτέ τόσο πολύ μέσα σε ένα ρόλο, όπως τώρα», λέει. «Ο Σέξπιρ στο έργο αυτό κατά κάποιον τρόπο εκτίθεται. Δείχνει πόσο νέος και άπειρος συγγραφέας είναι κρατώντας τον πρωταγωνιστικό του χαρακτήρα σε εννέα συνεχόμενες σκηνές, χωρίς διακοπή! Αργότερα, βέβαια, έμαθε. Είμαι σίγουρος ότι και οι άλλοι ηθοποιοί θα του είπαν: δεν είναι δυνατόν, γαμώτο, να μου βάζεις εννέα συνεχόμενες σκηνές, δώσε μου κι ένα διάλειμμα».


Συνέντευξη στη ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ / ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: