Υπάρχει και μια άλλη κρίση / Ένα κείμενο της Ρέας Βαλντέν

Κρίση… Υπάρχει και μια άλλη κρίση.
Η ικανότητα του κρίνειν, η κριτική ικανότητα.
Και χωρίς αυτή, δεν υπάρχει δημοκρατία.

Ο πολιτισμός ως κρίση.
Χρειαζόμαστε τον πολιτισμό ως γνώση,
Αλλά και ως τόλμη.
«Τόλμα να γνωρίζεις».
Τόλμα να μάθεις.
Τόλμα να κρίνεις.
Δεν υπάρχει τίποτα ιερό, εκτός από τους ανθρώπους.
Τίποτα πιο ιερό απ’τους ανθρώπους.
Θέσε το ερώτημα.
Ψάξε το ερώτημα.

Η τέχνη – ως το πιο ακραίο ερώτημα.

Ο πολιτισμός δεν είναι μόνο παρελθόν. Είναι παρόν και μέλλον.

Αλλά και ο πλούτος του παρελθόντος μπορεί να είναι μάθημα τόλμης.
Για το σήμερα. Για το αύριο.
Η γνώση του παρελθόντος μας θυμίζει ότι το παρόν δεν υπήρχε από πάντα και ότι όσοι διακηρύσσουν το μονόδρομο είναι τυφλοί.
Η γνώση του παρελθόντος μας θυμίζει ότι πολλές φορές πραγματοποιήθηκε το αδύνατο.
Συχνά, ο μεγαλύτερος σεβασμός είναι η ρήξη.

Ο πολιτισμός είναι πηγή, είναι προστασία, είναι το σπίτι μας.
Ο πολιτισμός είναι πράξη, είναι κρίση, είναι το αύριο.

Αλλά πολιτισμός είναι και τα όπλα μαζικής καταστροφής, η εκμετάλλευση, η φρίκη.
Το ερώτημα είναι τι διαλέγω. Διαλέγω - κρίνω.
Ο πολιτισμός μας ανήκει – στον καθένα από εμάς και στην ανθρωπότητα.
Ο πολιτισμός δεν ανήκει σε κανέναν.
Ο πολιτισμός είναι εργαλείο – και όπλο.

Και ο κινηματογράφος;
Ο κινηματογράφος είναι γλώσσα.
Ως τέτοια, σου επιτρέπει να αποκρυπτογραφήσεις τις ειδήσεις ή μια διαφήμιση, να πεις ένα ποίημα ή ένα τραγούδι.
Αλλά και να πληγώσεις, να αποκρύψεις, να διαστρέψεις. Τι διαλέγεις;
Ο κινηματογράφος είναι τέχνη.
Σου ανοίγει τα μάτια, σου επιτρέπει να δεις το κόσμο διαφορετικά, σαν να ήταν καινούριος.
Ο κινηματογράφος είναι πολιτισμός.
Μπορεί να σε αποκοιμίζει ή να σε ξυπνάει, να σε υποδουλώνει ή να σε ελευθερώνει, να λέει ψέματα ή αλήθειες, αλήθειες που λεν ψέματα και ψέματα που λεν αλήθειες, με διάφορους τρόπους.
Μπορεί να δώσει ελπίδα.

Απέναντι στην πολιτισμική κρίση, απέναντι στις πολιτικές και οικονομικές κρίσεις, εγγενείς ή μη του καπιταλιστικού συστήματος,
Απέναντι στην κρίση που μας ροκανίζει το παρόν και μας κατασπαράζει το μέλλον,
Απέναντι στο μούδιασμα της ψυχής και σ’αυτόν τον κόμπο στο λαιμό που ανεβαίνει,
Απέναντι σε όσους προδιαγράφουν το αναπόφευκτο τέλος,
Απέναντι σε όσους απαξίωσαν, νάρκωσαν και έθαψαν την ικανότητά μας να βλέπουμε, να σκεφτόμαστε και να κρίνουμε,
Η απάντηση είναι η κρίση.
Να τα θέσουμε όλα υπό κρίση.

Γιατί υπάρχει αυτή η άλλη κρίση.
Η κριτική μας ικανότητα.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο τρομαχτικό και πιο ελπιδοφόρο.

Ρέα Βαλντέν, Κινηματογραφίστρια
Αθήνα 17 Ιουνίου 2010